1000 Amsterdamse kinderen volgend jaar zonder hulp van jeugdzorg: ‘Zitten met handen in het haar’

Duizend Amsterdamse kinderen zullen volgend jaar geen hulp meer ontvangen van jeugdzorg. Door hervormingen in het jeugdstelsel van gemeente Amsterdam komen zij op lange wachtlijsten te staan. ‘Ouders of opvoeders zitten met de handen in het haar.’

Amsterdam moet de komende jaren bezuinigen op jeugdzorg. In 2022 kon de gemeente nog 340 miljoen euro uitgeven, in 2026 wordt dat waarschijnlijk 294 miljoen. Wethouder Marjolein Moorman (Jeugdzorg) kijkt daarom naar hervormingen binnen ‘kortdurende zorg’, zoals psychologen die kinderen helpen met faalangst.

Amsterdam telt ongeveer tweehonderd aanbieders binnen kortdurende zorg, waarvan de contracten eind dit jaar aflopen. Bij de nieuwe aanbesteding moet het naar circa veertig aanbieders. Moorman wil zo geld besparen, maar ook meer sturing op de jeugdzorg krijgen. De nieuwe aanbieders moeten een lichtere vorm van hulp aanbieden en zich richten op het versterken van het dagelijks leven van de kinderen en ouders.

De reden is dat de huidige aanbieders zich vooral richten op kinderen met hoogopgeleide ouders met een hoog inkomen. Veel kinderen met ouders die lager opgeleid zijn– vaak in Nieuw-West, Zuidoost en Noord – vallen daardoor buiten de boot. De scheve verdeling past niet bij het credo van het college om ongelijk te investeren in gelijke kansen.

Achteraan in de rij

Uit onderzoek dat Moorman deed, blijkt ook dat deze hervormingen grote consequenties hebben voor zeker duizend kinderen. Zij hebben nu al recht op hoogspecialistische hulp, zoals psychiatrische behandelingen of intensieve gezinsbegeleiding, maar door de lange wachtlijsten krijgen ze die niet. De kortlopende hulp krijgen ze daarvoor in plaats.

Moorman erkent in een brief over het onderwerp dat de hervormingen ertoe leiden dat kinderen in een kwetsbare situatie te weinig of geen hulp zullen krijgen, maar stelt dat deze stappen nodig zijn omdat ze tegen ‘financiële kaders’ vanuit de regering aanloopt. ‘Deze beweging is nodig, maar risicovol onder de huidige financiële omstandigheden,’ schreef ze in de brief.

Door de veranderingen zullen deze duizend kinderen in 2024 helemaal geen persoonlijke zorg meer ontvangen. Sterker nog: omdat ze nu niet op de wachtlijsten staan voor hoogspecialistische hulp, moeten ze helemaal achteraan beginnen. Het gaat om kinderen die bijvoorbeeld ouders hebben met ggz-problematiek of kinderen die veel spijbelen van school, gepest worden of depressief zijn. Ze zullen dan gemiddeld tien maanden moeten wachten op hulp.

Laagdrempelige ondersteuning

Ondenkbaar, zegt raadslid Kris van der Veen (GroenLinks). “Voor kinderen is het vreselijk moeilijk om te erkennen dat iets niet goed gaat en hulp te zoeken. We kunnen als overheid niet zeggen dat we ze niet kunnen helpen. Intussen zitten ouders of opvoeders, die vaak als mantelzorger fungeren, met de handen in het haar. Kinderen en hun ouders of opvoeders raken daardoor het vertrouwen kwijt en wij missen het lijntje met mensen die ons het hardst nodig hebben.”

Van der Veen komt tijdens de raadsvergadering van donderdag met voorstellen om tot een oplossing te komen. Hij wil dat kinderen die op een wachtlijst staan voor specialistische hulp in de tussentijd laagdrempelige vormen van ondersteuning of begeleiding krijgen.

Van der Veen: “Amsterdam heeft altijd de tekorten vanuit Den Haag aangevuld. Dus ook nu moeten we ons met elkaar ontfermen over de duizend kinderen die, dankzij rijksbeleid, achteraan moeten sluiten op een wachtlijst.”